Еволуција

Од Православна-енциклопедија
Прејди на: содржини, барај
Оваа статија е никулец (односно има потребна од понатамошно уредување и обработка). Помогнете да ја прошириме оваа статија.

Еволуција е популарно име за обележување на група на научни теории кои за цел го имаат објаснувањето на очигледната сличност на различните видови, како и развојот на сложените од попростите форми на живот. На кратко, еволуцијата ги презентира мислењето дека сиот живот на земјата има заеднички предци, кои може да се лоцираат во времето до еден единствен вид. Православните христијани имаат разнообразен став во однос на соодветната реакција на оваа група научни теории. Црквата не ја прифаќа еволуцијата во целост, и нуди светоотечки одговор на сите разотидувања со науката.

Поим за еволуција

Биолошката еволуција е теорија која тврди дека сите живи битија се изменети потомци на заеднички предок кој живеел во далечното минато. Со текот на времето, еволуциската промена овозможува настанување на нови видови живот. Овој процес Чарлс Дарвин го нарекол „потекло со промени“. Во неговата книга „За потеклото на видовите“ ("The Origin of Species"), Дарвин вели: “Јас сите живи суштества ги гледам не како производи на посебно создавање, туку како линиски потомци на неколку суштества“, кои живееле во далечното минато. Дарвин верувал дека прилината поради која живите суштества се толку различни едно од друго денес е поради природната селекција, или опстанокот на најспособните. „Убеден сум дека природната селекција била најзначајното, но не и единствено, средство на промена.“

Во некои случаи застапниците на Дарвиновата теорија тврдат дека еволуцијата просто значи и промена во текот на времето. Ова нивно тврдење се отфрла од противниците на теоријата за еволуција, затоа што ниту една разумна не ја одбива реалноста на промената, и во тој случај делото на Чарлс Дарвин е ставено под прашалник; промената во текот на времето е промена, созревање и растење, но не и еволуција.

Православен одговор на еволуцијата

Православниот одговор на еволуцијата може да се подели на две широки категории, кои може да се дефинираат како компатибилисти и некомпатибилисти.

Развојот на модерната наука е карактеристичен за шеснаесетиот и седумнаесетиот век, што во случајот со еволуцијата значи дека не постои ниту еден Вселенски собор кој би дал одговор на интеграцијата на науката и верата. Како резултат на тоа, не постои ниту догматска рамка во која би се решавале можните конфликти во случај кога научните откритија противречат на откровенијата.

Исто така, постојат два модуса кои се познати од раните Отци на Црквата во однос на науката: некои Свети Отци со задоволство ги користеле придобивките од не многу развиената наука во нивното време, додека другите јасно го согледувале конфликтот меѓу науката и нивниот начин на живеење, и го избирале разбирањето преку Христијанското откровение.

Компатибилисти

Компатибилистите веруваат дека науката и теологијата се компатибилни и ги гледаат и двете како Божји откровенија кои се надополнуваат. Бидејќи Бог е изворот на откровението на Себе си (во верата) и извор на општото откровение низ природата (во науката), откритијата на науката и теологијата не би требало да си противречат; доколку пак постојат, тие се минорни и можен е договор кој правилно ќе го дефинира откровението, и ќе ги помири навидум непромирливите искатели на Божествената Вистина.

Некомпатибилисти

Некомпатибилистите се држат до ставот дека науката не може да биде компатибилна, односно согласна со верата. Нивното верување најчесто се заснова на два става: дека науката е философски заснована на еден вид на натурализам, или дека Божјото откровение е непогрешливо, и токму затоа, доколку постои конфликт помеѓу верата и науката, тоа е поради несовршеноста на науката. Ова мислење се занова најмногу на сомнежот во можноста на човечкиот ум да дојде до веродостојни заклучоци.