Недела на Православието
Недела на Православието е наречена првата недела од Велигденскиот пост, кога всушност се празнува победата на иконодулите (почитувачите на иконите) врз иконокластите (иконоборците), изразена во одлуките на Седмиот вселенски собор. Оттука, Црквата си спомнува за повторното воведување на иконите во јавните богослужби и храмови, како и приватните домови на верните.
Службите за овој ден најчесто вклучуваат и литија околу храмот, при што свештенослужителите носат икони од светителот на храмот и други светители - заштитници, со што ја објавуваат победата. Во областите каде постоја паралелни јурисдикции (како на пример во САД), најчесто се организира сеправославно бдение.
Содржина
Значење
Секоја од неделите од Велигденскиот пост е посветена на определен настан или личност значајни за православната вера. Историски гледано, секоја недела во Великиот пост била користена за подготовка на огласените за нивното Крштение (на Пасха), и токму затоа се разгледувале најважните моменти од учењето на Црквата и животот, потребни за катихетот да се оспособи за свет живот.
Историско значење
Историското значење кое овој ден го нуди е победата на вистинската вера. „Ова е победата која го победи светот - нашата вера.“ (1 Јован 5,4) Исто така, иконите на светителите го носат сведоштвото дека човекот, создаден по образ и подобие Божјо, станува свет и богообразен преку очистувањето од гревови. Врската помеѓу победата над иконоборците и Великиот пост е историска, затоа што се случила токму во првата недела на Постот, соодветната година.
Духовно значење
Првично оваа недела на Великиот порст се празнувал споменот на големите пророци, како Мојсеј, Арон и Самуил. Стиховите на алилуја и евангелските чтенија ја откриваат оваа постара употреба. Апостолот се чита од Посланието кон Евреите, 11,24-26,32-12,2. Огласените на овој начин, во раната Црква, го слушале Апостолот за Старозаветните мажи кои живееле со вера во ветувањето чие исполнување не го виделе.
Се чита и од Светото Евангелие според светиот апостол Јован, 1,43-51, каде повторно се нагласува: „отсега ќе го гледате небото отворено и ангелите Божји како се качуваат и слегуваат над Синот Човечки.“ Огласените на раната Црква, и верните чеда на денешната Црква се припремаат за Пасхата, и им се укажува дека со вера ќе го видат исполнувањето на сите ветувања, и пројавувањето на Царството Небесно, во Црквата.
Химнографија
Тропар
- глас 2
- На Твојот пречист образ се поклонуваме, Благи,
- барајќи прошка на гревовите наши, Христе Боже,
- оти доброволно си благоволил со тело да се искачиш на крст,
- за да ги избавиш оние што си ги создал од ропството на ѓаволот.
- Затоа благодарствено Ти викаме: со радост си ги исполнил сите,
- Спасителу наш, Кој си дошол да го спасиш светот.
Кондак
- глас 2
- Словото неопишливо на Отецот,
- стана видливо со воплотувањето од тебе, Богородице,
- и кога го обнови осквернетиот образ во неговото
- поранешно достоинство, го соедини со боженствената убавина.
- А ние, исповедувајќи го спасението,
- го изразуваме тоа со збор и дело.
Кондак, друг
- Оваа тајна на Божјата промисла
- беше некогаш наговестена од боговдахновените пророци.
- Заради нас, кои достигнавме до крајот на вековите,
- тие го претскажаа ова просветлување.
- Преку него ние стекнуваме познание на Бога -
- Еден Бог и Господ, славен во три Ипостаси.
- Нему Единствениот служејќи Му, една вера и едно крштение имајќи,
- во Христа се облековме. Ние пак, исповедајќи го спасението,
- го изразуваме тоа со збор и дело.
