Недела на Чесниот Крст
Недела на Чесниот Крст е третата недела на Великиот пост, позната и како Крстопоклона недела. Службите од оваа недела вклучуваат посебно чествување на Крстот, со што верните се подготвуваат за споменот на Распнувањето во Страстната седмица.
Содржина
[скриј]Значење
Оваа недела Црквата ја посветува на богооткриената вистина дека на Крстот Христос бил положен како „Божја сила и Божја Премудрост“ (1Кор 1,24). Оваа недела на средината на Велигденскиот пост крстот е поставен на средината на црквата, не само за да ги потсети верните на покајание и да ги поттикне во продолжувањето на подвигот, но и да ги потсети дека „кој не го земе крстот свој и не оди по Мене, не е достоен за Мене.“ (Матеј 10,38)
Историско значење
Историското значење, кое се согледува во химнографијата на оваа недела, е победата и радоста на крстот. Светите Отци го поистоверуваат живототворниот крст со дрвото на животот и токму затоа го „засадиле“ во средината на Великиот пост. Крстот е дрвото кое било посадено во рајската градина, и преку него верните се потсетуваат на благословеноста Адамова и неговото отпаѓање од неа.
Духовно значење
За ранохристијанските катихумени, духовното воздигнување за време на постот од оваа недела се менува: од личната вера и личните борби, кон Христа. Црквата од овој момент започнува да учи дека Христовиот Крст е тој кој спасува; човекот не може да го земе својот крст и да Го следи Христа, освен ако неговиот крст не е Христов, односно крстот кој го спасува човештвото. Земајќи учество во тоа дрво, човекот нема веќе да умре, туку вечно ќе живее.
Сето ова се прави за да се возобноват силите, и да се охрабрат оние кои го постат постот. Апостолот се чита од Посланието кон Евреите 4,14-5,6 и го објаснува Христовото свештенство, а Евангелието е Марково 8,34-9,1 и завршува со следните зборови: „И им рече: “Вистина, ви велам: тука стојат некои, што нама да вкусат смрт, дури не го видат царството Божјо, дојдено со сила.”
Химнографија
Тропар
- глас четврти
- Спаси ги Господи, Твоите луѓе и благослови го Твоето наследство;
- дарувај му на нашиот Православен народ победи над неприателот
- и чувај го со Твојот животворен Крст.
Кондак
- глас седми
- Вратата на рајот повеќе не ја чува пламениот меч,
- зашто на негово место дојде крсното дрво; осилото на смртта отапе,
- и победата на адот се протера, зашто Ти си застанал пред него, мој Спасителе,
- викајќи им на оние во адот: Влезете пак во рајот.
Видете исто така
- Синаксар на Третата седмица од Светиот Пост
- Велигденски пост
- Недела на Православието
- Недела на Свети Григориј Палама
