Преглед на кодот на Пост

Востанувањето на самиот '''пост''' е направено од страна на Светата [[Православна Црква]] уште од апостолските времиња, по примерот на [[Господ Исус Христос]], заедно со определувањето на времето на постот како и тоа која храна да ја јадат Христијаните за време на постот. Од Бога, постот е востановен со заповедта дадена на првите луѓе на земниот [[Рај|рај]] - да не јадат од дрвото за познавање на доброто и злото (1.Мој.2,17). Преку неа [[Бог]], уште на самиот почеток сакал да ги научи луѓето на послушност и воздржување. 

==Значењето на постот==

Под пост, во поширока смисла на зборот, се подразбира севкупниот христијански живот и начин на постоење во Црквата, опфаќајќи ја тука и молитвата. Затоа, условно, постот може да се подели на телесен и духовен. Во потесна смисла под зборот пост најчесто се подразбира телесниот пост, којшто е воздржување од некои јадења во деновите и временските периоди што Црквата ги одредила во текот на годината. Овие денови точно треба да се запазат и никој да не измислува, без благослов, повеќе или помалку од она што Црквата од [[Светиот Дух]] вдахновена го определила. Вистински пост и [[Молитва|молитва]] како благодатни дарови Божји постојат само во Црквата и никогаш надвор од неа. Тоа значи дека тој што пости и се моли треба да е крстен, да се причестува, да се исповеда, да ги почитува и да учествува во сите други Свети Тајни на Црквата.

Суштината на постот не е умртвување на телото, како што се мисли, туку умртвување на гревот во нас, затоа што гревот предизвикува пропаѓање и смрт. 

Се пости во деновите кои вселенската Црква ги има определено за пост, а не во деновите кога нам „ни е по волја“; токму затоа постот на повеќе начини е добар и спасоносен:

* на тој начин верните го покажуваат своето смирение и послушание на еднинствената Црква; значи, не се пости своеволно, што од своја страна би претставувало некој вид на диета или магија.
* затоа што сите постат ист број на денови во годината се спречува возгордувањето помеѓу верните, на начин на кој некој би се чувствувал подостоен и поверен од другите поради тоа што пости повеќе, што од своја страна би го одвела во духовна пропаст.
* кога би се собрале четирите повеќедневни пости, еднодневните, како и определените среди и петоци, се добива заклучокот дека Православните постат повеќе од половина година; половина година поминати во воздржување наспроти хедонизам, што ја покажува определеноста и ревноста за Царството Божјо. 

===Телесен пост===

При определувањето на телесниот пост треба многу да се внимава. Не е можно секој човек, секоја конкретна личност да си наложува и да се оптоварува со иста тежина. Во Црквата живеат, се спасуваат и деца во развој (од кои до нивната седумгодишна возраст воопшто не се бара телесен пост како подготовка за [[Света Евхаристија]]) и изнемоштени, остарени луѓе, потоа луѓе болни или оптоварени со тешка физичка работа, како и жени, бремени или со доенчиња. На сите овие [[Духовник|духовниот отец]], [[свештеник]]от, ќе им определи пост според нивните телесни сили или ако треба и сосема ќе ги ослободи од него.
[[Свети Јован Златоуст]] вели: „Кога ќе слушнете за постот не плашете се од него како од страшен војвода: тој не е страшен за нас, туку за лошите духови. Ако те обзел лошиот дух, покажи му го лицето на постот, а тој окован со страв и врзан како со железни синџири ќе стане понеподвижен и од каменот, особено кога ќе ја види со него и неговата другарка молитвата.“ Затоа и [[Господ Исус Христос|Христос]] вели: „Овој род се истерува само со пост и со молитва“ (Матеј 17, 21). Па тогаш, штом е постот толку страшен за нашите непријатели и ги прогонува, потребно е да го сакаме и радосно да го примиме, а не да се плашиме од него.

===Духовен пост===

Телесниот пост е неразделно поврзан со духовниот пост. Нема вистински пост без покајание и плач, без смирение, без молитва, без трпение, без љубов и милост кон ближните и без другите [[Свети Добродетели]]. Од телесниот пост духовниот отец може да неразреши, но од духовниот пост - никој, па дури ни ангел од небото. Затоа, телесниот пост не е секогаш неопходен како подготовка за [[Света Причест]], додека пак, духовниот е неопходен. Духовниот пост е самата суштина на христијанското живеење и постоење во Црквата. Сепак и телесниот пост многу го помага духовниот. На пример, многу помага за да се вежба трпението, смирението и молитвата, да владее во дух на покајание, а покрај тоа, од она што би се заштедило постејќи, може да им се даде милост и помош на сиромасите. Кога вака правилно би се разбрал постот, не би постоел христијанин кој би можел да се оправда ако не го држи постот.

Оние пак, што побожно и редовно го запазуваат постот, секогаш треба да го почувствуваат како подготовка за Света Причест со Телото и Крвта Христови.

==Постот во Стариот Завет==

Во Стариот Завет има многу примери за пост: светиот пророк Мојсеј Боговидец постел 40 дена и 40 ноќи (2.Мој.34,28) за да се подготви да ги прими Десетте Божји заповеди; светиот пророк Илија со строг пост, духовна чистота и голема ревноста за Господа се удостоил да ја види Божјата слава (3.Цар.16,4-13), а пак [[свети Јован Крстител]] е познат како најголем и најстрог [[испосник]]. Воопшто, постот бил почитуван од сите праведници. 
==Апостолски правила за постот==

''66-то Апостолско правило од Шестиот Вселенски Собор'':

Ако некој клирик се најде дека пости во ден Господов (недела) или во сабота, освен во едната (Великата) сабота, да биде расчинет; а ако е мирјанин да биде одлачен.

''69-то Апостолско правило од Шестиот Вселенски Собор'':

Ако некој [[епископ]], [[презвитер]], [[ѓакон]], [[ипоѓакон]], [[чтец]] или [[псалт]] не пости во Светата Четириесетница пред [[Пасха]], или во среда и петок, освен кога за тоа му пречи телесна немоќ, нека биде расчинет, а мирјанин да биде одлачен.

Православната Црква утврдила и пропишала за време на постот, да не се јаде месо, маст, сирење, масло, јајца, млеко, а некогаш и риба, зависно од важноста на постот.

==Периоди на Пост==

Православната Црква има еднодневни и повеќедневни пости. 

=== Еднодневни пости ===
 
*Среда и петок (освен т.н. редовни седмици)
*[[Водокрст]] (спроти Богојавление) – [[18 јануари]] 
*Отсекување на Главата на Свети Јован Крстител – [[11 септември]] 
*[[Крстовден]] – [[27 септември]] 

=== Повеќедневни пости ===

*[[Велик пост|Велик]], или [[Велигденски пост]] 
*[[Петровденски пост]] 
*[[Успение на Пресвета Богородица|Богородичен пост]] (од 14.08. до 27.08.) 
*[[Рождество Христово|Божикен пост]] (од 28.11. до 06.01.) 

====Среда и петок====

Светата Православна Црква го воспоставила постот во среда и петок како спомен на истите денови во Страсната седмица. Значи, последната недела од Велигденскиот пост, Христос е предаден од Јуда Искариот, а е распнат на Чесниот Крст во петок. Во знак на спомен на тие денови, сите Православни Христијани треба да постат во тие денови, освен во седмиците кога постот е забранет или разрешен (светли и трапави). 

Во среда и петок се блажи во следните седмици:
: од [[Божик]] до [[Водокрст]] од 07 јануари до 17 јануари
: Седмица на митарот и фарисејот (менлив период)
: Сирна седмица (менлив период, пред почетокот на Велигденските пости)
: Светла седмица (менлив период, неделата по [[Велигден]])
: Духовденска седмица (менлив период)

====Велигденски пост====

Светата Четириесетница е востановена во чест на Страдањата и Воскресението на Господ Исус Христос. Според Типикот, се пости вака: за цело време на постот во сабота и недела е дозволена употреба на масло (освен саботата пред Велигден). Риба се употребува само на Благовештение и Цветници (Врбица). Ако Благовештение се падне пред Цветници, тогаш на денот на Благовештение се разрешува на масло и вино. 

====Петровденски и Божикен пост====

Овие пости се востановени во чест на светите Господови апостоли и во чест на раѓањето на Господа Исуса Христа. Тие се постат вака: во понеделник, среда и петок не се јаде масло и вино; во четврток и вторник се дозволува масло и вино, а во сабота и недела - масло и риба. 

Ако падне празник во понеделник, вторник и четврток, се дозволува масло и риба. Ако падне празник на помал светител во среда и петок се дозволува масло и вино. Ако е голем празник, во среда и петок се дозволува масло и риба. Ако падне ден на црковна слава во среда и петок се дозволува масло и риба. 

====Богородичен пост====

Овој пост е востановен во чест на Христовото Преображение и Успението на Пресвета Богородица и се пости на следниов начин: од понеделник до петок не се јаде масло. Масло се употребува само во сабота и недела. Риба се разрешува само на Преображение.

==Видете исто така==

*[[Молитва]]
*[[Исповед]]
*[[Света Евхаристија|Причест]]

==Надворешни врски==

*[http://www.mpc.org.mk/Kalendar/post.asp За постот, од страницата на Македонската Православна Црква]
*[http://www.sv-dimitrije.org/opostu.htm За постот, статија на српски јазик]
*[http://molitva.blogspot.com/2006_12_01_archive.html Свети Серафим Испосник за постот]
*[http://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%81%D1%82 За постот на Википедија]

==Извори==

*Послание „За постот, за молитвата, за исповедта и за Светата Причест“, од книгата „Слово од Елеуса“
*„Правила и одредви на Православната Црква за постот“, Преподобен Гаврил Светогорец
[[Категорија:Избрани статии]]
[[en:Fasting]]
[[Категорија:Пост]]