Промени

{{никулецКлир}}'''ИерархијаЕрархија''' (грч. ιερά и αρχή - свето управување или власт), е способност за исполнување, покажување на благодатта потврдена преку хиротонија (грч. χειροτονία - полагање на рацете, ракоположување); видлив орган на Црквата, продолжувач на Христовата искупителска и спасителна дејност која има власт да раководи со Црквата, како божествена институција. Темелот на новозаветната иерархија го поставил Самиот [[Господ Исус Христос]], при повикувањето на дванаесетте апостоли и нивното посветување во тајните на Неговото учење. Нивното посветување се случило преку слегувањето на [[Светиот Дух]] врз нив на денот на Педесетница во облик на пламени јазици, од кои „се симна по еден на секој од нив (Дап 2,3). Во ликот на апостолите Христос ја востановил ерархијата и на неа ги доверил сите благодетни средства. Противењето на поредокот, односно на иерархијата, е противење на Христовата волја.

Суштински, иерархијата ерархијата е власт на вршење на [[Свети Тајни|Светите Тајни]], кој се заснова на светотаинскиот [[харизматизам]]. Таа власт и служење се однесува на свештенодејство, пастирство и учителство. Според потеклото и облиците на свештенството, иерархијата ерархијата во Црквата се дели на:

*иерархија ерархија на хиротонија (ракополање)*иерархија ерархија на јурисдикција (управа)*иерархија ерархија на хиротесија (ракопроизведување)

===Иерархија Ерархија на хиротонија===

Иерархијата Ерархијата на хиротонија (хиротонија е тајна во која со молитва и полагање на раце на еден или повеќе [[епископ]]и се посветуваат свештенослужителите и се поставаат во определени парохии или Епархии) произведува три степени на хиротонисани свештенства: ѓаконски, презвитерски и епископски.

Ѓаконскиот чин (во свештенство - [[ѓакон]], во монаштво - иероѓаконјероѓакон) се спомнува во Дела апостолски (Дап 6,1-6), каде евангелистот Лука поопширно го опишува изборот и хиротонијата на првите седум ѓакони. Нивната должност е да помагаат на епископите и презвитерите при вршењето на богослужбите и во проповедањето на добрата вест. Тие имаат и важна улога во катихезацијата на огласениетогласените, иако немаат пастирска одговорност.

[[Презвитер]]скиот чин (во свештенство - иерејјереј, во монаштво - иеромонахјеромонах) исто така постои од апостолско време, иако поимот имал повеќе значења. Презвитерите се определени за пастирска улога (1 Пет 5,1-2), да проповедаат и поучуваат (а Тим 5,17) и раководат со заедницата во духовниот живот. Тие се подредени под Епископот по служба и власт.

===Иерархија Ерархија на јурисдикција===

Иерархијата Ерархијата на јурисдикција (управа) може да има неограничен број на ѓаконски, презвитерски и епископски степени, кои се добиваат со назначување и се од привремен карактер.

Во презвитерскиот чин на свештенство постојат следните достинства: протонамесник (презвитер кој до дваесет години служба се истакнува со својата работа), протоиереј протоереј (презвитер со преку дваесет години свештеничка служба) и протоиерејпротоереј-ставрофор (угледен свештеник со право на носење крст на градите), додека кај иеромонасите јеромонасите постојат следните достоинства: игумен (старешина на манастирот), синѓел сингел (свештеномонах со право на носење на црвен појас), протосинѓел протосингел (прв по чест помеѓу синѓелитесингелите) и архимандрит (кое доаѓа од грчкиот збор αρχή кој значи над, и египетскиот збор мандра, кој значи стадо).

Со Христовата Црква на земјата е управувана од Црковната иерархијаерархија. Но, највисока власт во Црквата имаат Вселенските собори, чии одлуки се обврзителни за сите православни Христијани, за сите времиња. Единствената Глава на Црквата, и на небото, и на земјата, е Богочовекот [[Господ Исус Христос]]. ===Ерархија на хиротесија=== Посветувањето во пониски црковни степени се нарекува хиротесија (χειροθεσια) - положување на раце. Хиротесијата не се врши во олтарот, туку на средината на храмот. Може да биде извршена дури и надвор од [[Света Литургија|Литургијата]]. Никој не може да биде посветен во повисоките степени на црковен клир, ако претходно не ги поминал пониските.  Чтец е најнискиот степен во клирот. Хиротесија на чтец се состои од положување на рацете на архиерејот на главата на оној кој се осветува со читање на [[молитва]], со паралелно постризување на коса. После облекувањето на краток фелон, архиерејот го благословува и ја чита втората молитва. Првата молитва е за посветување во свеќоносци, а втората за посветување во чтеци. После тоа, осветениот чита дел од [[Апостол]]от, а потоа го соблекува [[фелон]]от и облекува [[стихар]]. Се нарекуваат и црковници, а понекогаш и пирамонари, пономари (грч. παραμονή - оној кој служи во олтарот). Имаат обврска да спремаат [[просфора]], вино, вода, темјан и жар во [[олтар]]от, да ги палат и гасат свеќите во храмот, да ја припремаат и подаваат кадилницата на претстојателот, да го припремаат олтарот и да го одржуваат чист. Во [[Типик]]от се нарекуваат и параеклисијарси (палители на кандила).  Ипоѓакон е следниот степен на пониската ерархија. Посветувањето се врши така што архиерејот го благословува орарот (стихарен појас), а оној кој бива посветен во целива појасот и раката на архиерејот, по што го облекува. Бидејќи неговата служба е служба на ангел, орарот се постава крстолико, што ги символизира крилата со кои се покриваат [[херувими]]те. Потоа архиерејот го благословува со рака по глава, ја положува раката на неговата глава и чита [[молитва]]. После тоа, на новопосветениот му се дава лавор и пешкир, а тој става вода и му дава на архиерејот да ги измие рацете; ја целива раката на архиерејот, и го водат на певницата, каде чека до Херувимската песна, читајќи молитви. Додека се пее [[Херувимска песна|Херувимската песна]] доаѓа до [[Царски двери|Царските двери]], каде архиерејот повторно ги мие рацете, после што влегува во олтар. Неговите обврски вбројуваат чистење на [[Престол]]от и [[Жртвеник]]от. Ипоѓаконите најчесто служат покрај архиереите, ги облекуваат, и му ги додаваат трикириите и дикириите.